muz. Krzysztof Klenczon, sł. Janusz Kondratowicz Rok z kapryśną dziewczyną (płyta Czerwone Gitary 1) Podmiot liryczny przedstawia na tle zmieniających się pór roku historię swojej znajomości z wiecznie niezadowoloną dziewczyną. Pomimo oznak wiosny: zieleni, kwitnących sadów i kluczy przelatujących ptaków, dziewczyna jest kolejnyRomeo i Julia to bezapelacyjnie najbardziej znany dramat miłosny i jedna z najsłynniejszych tragedii Williama Szekspira w historii literatury światowej. Historia dwojga młodych kochanków, którzy nie mogą zrealizować swojej wielkiej miłości przez zadawniony konflikt pomiędzy rodzinami, z których pochodzą, stworzyła niejako nowy kanon dramatu i nowy sposób opowiadania o miłości, nieszczęściu, waśniach i konsekwencjach nieuzasadnionej, ale wciąż podsycanej przez ludzi nienawiści do bliźnich. Siła sporu, który jest jedną z głównych osi fabularnych tego dramatu, zbiera krwawe żniwo uświadamiając nam, czytelnikom lub teatralnym widzom, jak wielką i niszczącą moc może mieć zło, jeśli pozwolimy mu się rozwijać w naszym pobliżu. Konflikt w Romeo i Julii jest wielopłaszczyznowy i daje o sobie znać na bardzo wiele różnych sposobów. Pierwszym najważniejszych konfliktem racji jest oczywiście konflikt dwóch nienawidzących się od bardzo dawna rodów arystokratycznych pochodzących z włoskiej Werony. Są to rody Montekich, z którego pochodzi Romeo, oraz Kapuletów, z których pochodzi piękna Julia. Nie znamy ani powodu sporu ani też jego początków, ponieważ kiedy zaczyna się akcja dramatu, trwa on już od bardzo dawna – od tak dawna, że wzajemną nienawiścią nie pałają do siebie już wyłącznie członkowie zwaśnionych rodzin, lecz także – co jest całkiem kuriozalne – służący obu domów (od ich kłótni zaczyna się dramat). Nie przyczyna jest więc najważniejsza, lecz intensywność obrazowanej wojny. Na tym tle odznaczają się zwłaszcza Kapuletowie zakochani we własnych arystokratycznych przywilejach. Ich snobistyczny i egoistyczny tryb myślenia o sobie samych bardzo rzutuje na wychowanie córki i to właśnie otwiera drogę do wejścia na kolejny poziom skonfliktowania bohaterów. Kapuletowie nakłaniają bowiem córkę do małżeństwa z księciem Parysem, co prowadzi do kolejnej kłótni. Julia jest bowiem totalnie pogrążona w młodzieńczym uczuciu do Romea. Rodzice jednak w ogóle nie biorą zdania córki pod uwagę, uważając, że jako młoda dziewczyna nie ma ona doświadczenia potrzebnego do rozsądnego zarządzania swoim przyszłym życiem, w tym małżeństwem. Julia pogrąża się więc w głębokiej rozpaczy, a jej rodzice przekonani o swojej racji narzekają na brak subordynacji córki. Konflikt racji w tym przypadku pokazuje też różnicę między sposobem wychowania preferowanym w dwóch domach. W czasie kiedy Kapuletowie chcą zmusić swoją córkę do postępowania według ich woli, rodzice Romea wydają się wykazywać szacunek wobec wyborów i decyzji dziecka, chociaż również nie są w stanie przejść do porządku dziennego nad obiektem, w którym syn zdecydował się ulokować uczucia. Konflikt rozlewa się na innych członków rodziny doprowadzając do kolejnych tragedii. Jako jeden z pierwszych bohaterów ginie Merkucjo, najbliższy przyjaciel i powiernik Romea, w dodatku jedyna postać wprowadzająca do dramatu Szekspira nutę humorystyczną. Merkucjo ginie przystępując do pojedynku w obronie przyjaciela, jednak ginie z ręki Tybalta, krewnego Kapuletów. Niezawinionej straty nie jest w stanie znieść ugodowy dotąd Romeo i w akcie zemsty morduje kuzyna swojej ukochanej. To doprowadza do katastrofalnego ciągu przyczynowo-skutkowego, który ostatecznie doprowadza do śmierci dwójki głównych bohaterów dramatu, Romea i Julii, najmłodszych i najmniej winnych dziejącemu się wokół nich złu, najmniej również związani z konfliktem dzielącym od lat ich rody. Pokazuje to, jak bezpodstawnie i ślepo potrafi działać ręka nienawiści, jeżeli jej na to pozwolimy. Młodzi giną nie widząc w tak okrutnym świecie miejsca dla swojej miłości. Konflikt to tak naprawdę, zaraz obok nieszczęśliwej miłości, główny temat Romea i Julii. Warto zwrócić uwagę, że w którymś momencie członkowie zwaśnionych rodzin sami nie byli już w stanie przypomnieć sobie tego, o co chodziło im (albo wręcz ich przodkom) na początku. W momencie akcji dramatu nie istnieje pomiędzy rodami konkretny konflikt racji, nie kłócą się o coś konkretnego. Jest to już zupełnie absurdalny i pozbawiony jakiegokolwiek sensu festyn wzajemnej nienawiści, w której nie chodzi o przekonanie kogoś do swoich racji, ale o to, by drugi oberwał mocniej, żeby oponent więcej stracił. Rodziny Montekich i Kapuletów potrafią się pogodzić dopiero ze względu na żałobę spowodowaną przez jednoczesną śmierć członków obojga rodzin. Dopiero wówczas rachunek nienawiści wydaje się zostać wyrównany. Ten obraz sprawił, że Łęcka miała wrażenie, iż zeszła z mitycznego Olimpu do kuźni Hefajstosa, boskiego kowala, który miał swą siedzibę w wnętrzu wulkanu. Pracujący ludzie wydali się jej podobni do cyklopów. Przypomniała sobie opowieści o buncie olbrzymów, krańcu pięknego świata, w którym wiodła życie i ogarnął ją lęk. Literatura: Dzieje Tristana i Izoldy, Lament świętokrzyski, Giaur – Byron Na przestrzeni wieków można było zaobserwować w literaturze różne oblicza miłości, od pięknej i wspaniałej do wstydliwej i zakazanej. To wspaniałe uczucie dotyczy nie tylko dwojga kochanków, mamy także miłość matczyną, ojcowską, braterską czy siostrzaną. I właśnie te wspomniane rodzaje miłości będą przedmiotem moich rozważań. Dzieje Tristana i Izoldy Najlepszym przykładem średniowiecznego romansu są Dzieje Tristana i Izoldy Josepha Bédiera. Jest to opowieść o miłości nieszczęśliwej, duchowej i cielesnej, która łamie wszelkie zasady. Dwoje młodych ludzi zostało omyłkowo poczęstowanych napojem miłosnym i od tego momentu zostali złączenie wielką, nieposkromioną miłością. Tristan przed wypiciem napoju był wzorem średniowiecznego rycerza: honorowy i odważny. Z miłości do Izoldy Jasnowłosej łamie wszelkie zasady, udaje niewinnego i oszukuje króla. Izoldę także odmienił napój, początkowo dumna i zdecydowana, później często zmienia zdanie, oszukuje i systematycznie zdradza męża, już od nocy poślubnej. Kochankowie długo spotykali się w tajemnicy, aż w końcu postanowili razem uciec i zamieszkać w lesie. Ostatecznie jednak zadecydowali, że nie mogą dalej tak żyć i postanowili pogodzić się z królem Markiem. Tristan musiał odejść a Izolda miała przejść próbę czystości i wrócić do męża. Marek chciał się upewnić czy nikt inny niż on oraz pewien ubogi mnich, który trzymał ją w tej chwili (mnichem okazał się być Tristan) nie trzymał jej w ramionach. Izolda musiała chwycić rozżarzone żelazo. Nie doznała oparzenia, gdyż za mnicha przebrał się Tristan. Przez pewien czas Tristan przebrany za mnicha odwiedzał Izoldę ale w końcu stało się to podejrzane i musiał wyjechać. Na pocieszenie przysłał Izoldzie pieska Milusia z zaczarowanym dzwoneczkiem, który sprawiał, że Izolda z dnia na dzień zapominała o wielkiej miłości i czuła się coraz lepiej. Gdy jednak dowiedziała się o mocy dzwoneczka wyrzuciła go do morza aby cierpień tj. Tristan. Gdy Tristan został ciężko ranny w walce nie mógł już oprzeć się pokusie zobaczenia Izoldy, posłał po nią aby po raz kolejny uleczyła jego ranę. Tymczasem czuwała przy nim żona Izold o Białych Dłoniach. Gdyby na płynącym z oddali statku znajdowała się Izolda żagiel miał być biały, a gdyby jej nie było czarny. Gdy Tristan zapytał o kolor żagla jego żona skłamała, stwierdziła, że żagiel jest czarny. Wtedy to Tristan umarł, a później z żalu zmarła też Izold Jasnowłosa. Po śmierci kochanków z ich grobów wyrosła roślina, która się połączyła. Początkowo Marek kazał ją ścinać ale później zrozumiał, że to nie ma sensu. Uczucie Tristana i Izoldy było silniejsze niż śmierć, nawet oni sami nie byli w stanie nad nim zapanować nad swoimi uczuciami Ich miłość była silniejsza nawet niż śmierć. Niestety było też od początku skazane na porażkę. Łamała wszelkie zasady: moralne, społeczne, obyczajowe i religijne. Tristan i Izolda skrzywdzili wiele osób i wyrządzili sporo zła, w imię uczucia, które sprowadziło na nich ból i cierpienie. Lament świętokrzyski Dla średniowiecza stosunkowo charakterystyczny był kult kobiety. Najsłynniejszym utworem nurtu maryjnego jest Lament świętokrzyski. Ukazuje nam Maryję jako zwykłą cierpiącą osobę, zarazem matkę i kobietę. Cierpi ponieważ kocha swoje jedyne dziecko i nie może patrzeć jak cierpi. Czyni nawet wyrzuty Garbylejowi, ma żal do niego, że nie powiedział jej o cierpieniach, jakie czekają jej syna. Opowiada o miłości do niego, chce ulżyć mu w bólu ale nie może tego zrobić. Nie chce aby inne matki cierpiały tak jak ona, co jeszcze zbliża ją do nas, zwykłych ludzi. Giaur – Byron Romantyczni twórcy mieli wiele do powiedzenia na temat miłości, najczęściej tej nieszczęśliwej. Typowy bohater romantyczny często cierpiał z powodu niespełnionej miłości. Byron opowiada o nieszczęśliwej miłości tytułowego bohatera Giaura do pięknej Leili, żony Hassana. Miłość ta od samego początku była zakazana i nie mogła się spełnić. Los głównych bohaterów jest tragiczny. Leila musi ponieść karę za zdradę, gnie w morzu utopiona przez Hassana. Giaur próbuje ją uratować, walczy z Hassanem i zabija go. Giaur ostatnie sześć lat życia spędza w zakonie, pokutując za swoje zbrodnie. W końcowej fazie utwrou bohater spowiada się, lecz nie wyznaje swoich grzechów. Twierdzi, że niczego nie żałuje. To właśnie na podstawie utworu pt. Giaur, w obyczajowości romantycznej poznajemy nowy typ bohatera bajronicznego, szarpanego niezwykłymi namiętnościami, intensywną miłością nad, którą nie można zapanować. Sensem życia takiego bohatera niewątpliwie jest miłość, a w przypadku Giaura także zemsta, a potem pokuta za grzechy. Ten nowy typ bohatera jest także trochę stylizowany na samego Byrona, którego dzieciństwo było nieszczęśliwe, później szybko odniósł sławę ale tak naprawdę nie był szczęśliwy. Faust- Goethe Kolejnym utworem, którego bohater dążył do szczęścia był Faust. Tytułowy bohater zawiera pakt z diabłem (Mefisto) i w uroczysty sposób podpisuje go własną krwią. Faust był uczonym, dobrze wykształconym i mądrym człowiekiem, lecz chciał wiedzieć wszystko i być absolutnie szczęśliwym. Jego pragnienie nie dziwią, właściwie każdy z nas dąży właśnie do szczęścia. Ostatecznie Faust zaznaje szczęścia, czyniąc dobro innym, buduje tamę, mimo, że jego wcześniejsze postępowanie przyczyniło się do śmierci wielu ludzi. Na koniec dobro zwycięża i anioły unoszą głównego bohater do nieba. Cierpienia młodego Wertera – Goethe Goethe jest także autorem powieści Cierpienia młodego Wetrera, której tytułowy bohater pisze listy do swojego przyjaciela Wilhelma. Werter to szlachetny młodzieniec, który przeżywa rozterki filozoficzne, moralne i etyczne, nazywane wówczas bólem świata (Weltschmen). Doznaje zawodu w miłości, życiu towarzyskim i w kontemplacji natury. Buntuje się przeciwko przesądom, utwór kończy się samobójstwem. Bohater nie potrafi wywikłać się z otaczających go sprzeczności. Musi zapłacić za swoją miłość i ponieść jej konsekwencje. Dążenie do szczęścia jest celem każdego człowieka. Było rzeczą najważniejszą dla wielu romantycznych bohaterów. Szczęścia można zaznać poprzez wiedzę (Faust) no i miłość, do której dążył Werter. Miłość romantyczna odznaczała się niezwykłą intensywnością i heroizmem. Niestety od samego początku była skazana na klęskę Wraz z upływem czasu, zmieniła się forma miłości i wyobrażenie o niej. Jedno co się nie zmieniło to uczucie.
Motyw miłości jest najbardziej znaczącym i głównym z wątków epopei Adama Mickiewicza „Pan Tadeusz”. Choć mamy w dziele wiele jej odmian – miłość do ojczyzny, do bratanka, do stryja, to jednak najważniejszą jest ta miedzy kobietą a mężczyzną. W utworze odnajdziemy kilka związków miłosnych, z których najistotniejszym z
Motyw miłośći jest tak wdzięcznym i zajmującym tematem, że od dawien dawna stanowił inspirację dla twórców literackich. I nie mamy tu na myśli tylko miłości romantycznej, chociaż wydaje się, że to właśnie ona najczęściej gości na kartach powieści i poematów. Gdzie w literaturze znajdziemy motyw miłości? Motyw miłości w literaturze Motyw miłości w literaturze pojawia się bardzo często, bez względu na epokę, w której przyszło tworzyć twórcom. Dzieje się tak dlatego, że tematyka ta ma w pewnym sensie charakter uniwersalny i niezmiennie towarzyszy człowiekowi. Zmieniają się tylko okoliczności. Pierwszy utwór traktujący o tym uczuciu to bez wątpienia "Pieśń nad pieśniami", czyli jedna z ksiąg Biblii. Interpretatorzy twierdzą, że jego treść można traktować jako alegorię miłości Boga do narodu czytelnicy możemy również rozczytywać się w wielu dziełach poświęconych romantycznej miłości między kobietą a mężczyzną. Motyw ten bardzo często pojawia się w mitologii greckiej. Przywołać tu można choćby postaci Orfeusza i Eurydyki. Tego typu utwory ukazują zmagania, jakim poddani są kochankowie, którzy przeważnie przechodzą wielkie trudności i cierpienia, a często na końcu i tak nie mogą połączyć się z ukochaną autorzy miejsce w swoich utworach poświęcają nie tylko miłości romantycznej. Równie często obrazują piękną miłość między rodzicami a dziećmi. W polskiej literaturze szczególne miejsce zajmują z kolei utwory ukazujące bohaterów, którzy swoje życie poświęcają miłości do ojczyzny. I mamy tu przykłady zarówno tych, którzy w jej imię poświęcają swoje życie w walce wręcz z wrogiem, ale również bohaterów pozytywistów, którzy wierzą, że dzięki pracy organicznej i pracy u podstaw mogą przysłużyć się nieszczęśliwej miłości Motyw nieszczęśliwej miłości to chyba najczęściej spotykany motyw w powieściach o tematyce miłosnej. Nie sposób tu nie wspomnieć o sławnym na całym świecie dramacie Szekspira "Romeo i Julia". Kochankowie mimo wielkiej miłości i wsparcia wielu osób, nie są w stanie pokonać piętrzących się przed nimi przeszkód. W efekcie tego oboje tracą życie w bardzo młodym wieku. Kolejnym doskonałym przykładem literackiej nieszczęśliwej miłości są "Cierpienia młodego Wertera" Goethego. Tytułowy Werter przeżywa rozterki miłosne, ponieważ zakochał się w kobiecie, która jest zaręczona. Efektem jego nieszczęśliwej miłości jest decyzja o samobójstwie. Podobny motyw pojawia się również w IV części "Dziadów" Mickiewicza. W utworze tym główny bohater - Gustaw - również decyduje się na samobójstwo, podyktowane niespełnionym uczuciem. Obok motywu nieszczęśliwej miłości często pojawia się również motyw vanitas - związany z przemijaniem i zmierzaniu ku śmierci. Zobacz też: Motyw snu w literaturze. Co łączy Hypnosa i sny Roskonlikowa?Miłość rodzicielska w literaturzeMiłość rodzicielska w literaturze znajduje również swoje odbicie. Jednym z przykładów oddanej miłości matki do dzieci jest matka Balladyny z dramatu Juliusza Słowackiego. Mimo wszelkich niegodziwości, jakich dopuszczała się tytułowa bohaterka, jej matka obdarzała ją szczerym i silnym uczuciem. Doskonały przykład miłości rodzicielskiej, tym razem ze strony ojca, otrzymujemy w "Trenach" Jana Kochanowskiego. Cykl ten autor poświęcił swojej zmarłej córce Urszuli. Z tekstów można odczytać ogrom uczuć, jakimi obdarzał ojciec swoje dziecko, i to jak nie może pogodzić się z jego stratą. Miłość do ojczyzny w literaturze Miłość do ojczyzny w polskiej literaturze romantycznej pojawia się dość często. Po motyw ten chętnie sięgali wieszczowie narodowi: Adam Mickiewicz i Juliusz Słowacki. Ten pierwszy szczególnie unaocznił motyw patriotyzmu i oddania ojczyźnie w "Panu Tadeuszu", gdzie nie tylko bohaterowie deklarują swoją postawą i zachowaniem miłość do kraju, ale także sceneria przesycona jest patriotycznym duchem. Wystarczy wspomnieć tu chociażby opis dworku w Soplicowie, na wskroś polskiego, w którym na ścianach królują portrety bohaterów narodowych, a zegar wygrywa Mazurka Dąbrowskiego. Nieco inne ujęcie miłości do ojczyzny ukazuje Juliusz Słowacki w "Kordianie". Tu bohater po licznych wewnętrznych rozterkach dochodzi do przekonania, że prawdziwym sensem życia jest poświęcenie się sprawom narodowym. Zobacz tez: Motyw przemijania w literaturze. Przemijanie, czas, upływ czasu PZW2F.